Badanie wpływu wybranych inhibitorów kinaz uczestniczących w przekazywaniu sygnałów w komórkach nowotworowych na cytotoksyczność komórek NK.

Symbol
1M19
Rok początku realizacji
2015
Tytuł projektu
Badanie wpływu wybranych inhibitorów kinaz uczestniczących w przekazywaniu sygnałów w komórkach nowotworowych na cytotoksyczność komórek NK.
Instytucja finansująca
Kierownik
mgr Marta Siernicka
Numer umowy o dofinansowanie
UMO-2014/13/N/NZ6/02081
Przyznane środki ogółem TYLKO WUM
149 968,00
Przyznane środki ogółem NA WSZYSTKICH
149 968,00
Cel projektu

Celem projektu jest zbadanie wpływu wybranych inhibitorów kinaz (takich jak Syk, Btk, Akt, PI3K, mTOR) na skuteczność przeciwnowotworową przeciwciał monoklonalnych związaną z mechanizmem cytotoksyczności komórkowej zależnej od przeciwciał (ADCC). Obecnie prowadzonych jest wiele badań klinicznych, w których inhibitory szlaku przekazywania sygnałów w komórce są testowane w połączeniu z przeciwciałami monoklonalnymi stosowanymi w terapii nowotworów. Wyniki przeprowadzanych przez nas wstępnych badań wskazują, że niektóre z testowanych inhibitorów kinaz biorących udział w przekazywaniu sygnału z receptora limfocytów B niemal całkowicie hamują funkcje cytotoksyczne komórek NK (będących głównymi komórkami efektorowymi w procesie ADCC), a tym samym znacznie osłabiają przeciwnowotworowe działanie przeciwciał monoklonalnych w mechanizmie ADCC. W ramach projektu zakres badań zostanie rozszerzony. Zostaną przeprowadzone eksperymenty, które pozwolą na zbadanie serii różnych inhibitorów wspomnianych wcześniej kinaz na aktywność komórek NK w procesie ADCC indukowanym przez wiele różnych przeciwciał monoklonalnych (takich jak trastuzumab, obinutuzumab, alemtuzumab, cetuksymab czy daratumumab).
W ramach projektu zostaną opracowane i zoptymalizowane metody badania mechanizmów cytotoksyczności komórek NK, przede wszystkim zdolność do zabijania komórek docelowych w mechanizmie cytotoksyczności komórkowej zależnej od przeciwciał monoklonalnych stosowanych powszechnie w terapii nowotworów: przeciwciał anty-CD20 (rytuksymabu,ofatumumabu, obinutuzumabu), anty-HER2 (trastuzumabu), anty-EGFR (cetuksymabu) jak również stosowanego w badaniach klinicznych anty-CD38 (daratuumabu). W modelach badania ADCC, komórkami docelowymi będą komórki różnych ludzkich linii komórkowych, wykazujące ekspresję antygenów rozpoznawanych przez odpowiednie przeciwciała monoklonalne: chłoniaki z ekspresją antygenu CD20 (Raji, Daudi, DoHH2, Ly-4), linie raków sutka wykazujące ekspresję HER2/Neu (SKBR3, T47D, ZR75-30) oraz rak jajnika (SK-OV-3), wykazujące ekspresję EGFR: raki płuca (SW-900), rak jelita (HCT116, LoVo), rak prostaty (Du-145). Ponadto zostanie opracowana i zoptymalizowana metoda badania degranulacji komórek NK oraz wydzielania cytokin przy użyciu cytometrii przepływowej. Następnie, z wykorzystaniem ustalonych metod, zostaną przeprowadzone badania o charakterze przesiewowym, mające na celu zidentyfikowanie inhibitorów szlaku przekazywania sygnałów w komórce, które mogą wpływać na przeciwnowotworowe działanie komórek NK. Zahamowanie wybranych szlaków przekazywania sygnałów w komórkach NK zostanie potwierdzone metodą Western blotting. W ramach projektu planowane jest również wprowadzenie za pomocą transdukcji wirusowej do linii komórkowej wywodzącej się z komórek NK sekwencji kodującej receptor FcγRIIIa (CD16), który jest kluczowym receptorem biorącym udział w procesie ADCC. Wszystkie dostępne komercyjnie linie wywodzące się z komórek NK nie mają na powierzchni receptora FcγRIIIa. Stworzona przez nas linia posłuży jako model do badania ADCC.
Przeciwciała monoklonalne stosowane są powszechnie w leczeniu nowotworów. W onkologii zarejestrowanych jest obecnie 15 przeciwciał monoklonalnych. Ponadto wciąż są testowane nowe przeciwciała monoklonalne modyfikowane w taki sposób, aby jak najbardziej zwiększyć ich skuteczność działania przeciwnowotworowego. W świetle trwających badań klinicznych, łączących przeciwciała monoklonalne z wieloma inhibitorami kinaz niezwykle istotne jest zbadanie jak testowane związki chemiczne wpływają na mechanizmy działania stosowanych już w terapii przeciwciał monoklonalnych. Poznanie wzajemnych interakcji między testowanymi lekami pozwoli na wytypowanie tych kombinacji terapeutycznych, które powinny być przeciwwskazane, jak również takich, które powinny być stosowane w terapii łączonej. Przeprowadzone w ramach projektu badania przyczynią się także do lepszego poznania biologii komórek NK oraz bardziej szczegółowego ustalenia, jaką rolę poszczególne szlaki przekazywania sygnałów pełnią w aktywacji komórek NK.