Badanie wpływu wybranych inhibitorów kinaz uczestniczących w przekazywaniu sygnałów w komórkach nowotworowych na cytotoksyczność komórek NK.
Celem projektu jest zbadanie wpływu wybranych inhibitorów kinaz (takich jak Syk, Btk, Akt, PI3K, mTOR) na skuteczność przeciwnowotworową przeciwciał monoklonalnych związaną z mechanizmem cytotoksyczności komórkowej zależnej od przeciwciał (ADCC). Obecnie prowadzonych jest wiele badań klinicznych, w których inhibitory szlaku przekazywania sygnałów w komórce są testowane w połączeniu z przeciwciałami monoklonalnymi stosowanymi w terapii nowotworów. Wyniki przeprowadzanych przez nas wstępnych badań wskazują, że niektóre z testowanych inhibitorów kinaz biorących udział w przekazywaniu sygnału z receptora limfocytów B niemal całkowicie hamują funkcje cytotoksyczne komórek NK (będących głównymi komórkami efektorowymi w procesie ADCC), a tym samym znacznie osłabiają przeciwnowotworowe działanie przeciwciał monoklonalnych w mechanizmie ADCC. W ramach projektu zakres badań zostanie rozszerzony. Zostaną przeprowadzone eksperymenty, które pozwolą na zbadanie serii różnych inhibitorów wspomnianych wcześniej kinaz na aktywność komórek NK w procesie ADCC indukowanym przez wiele różnych przeciwciał monoklonalnych (takich jak trastuzumab, obinutuzumab, alemtuzumab, cetuksymab czy daratumumab).
W ramach projektu zostaną opracowane i zoptymalizowane metody badania mechanizmów cytotoksyczności komórek NK, przede wszystkim zdolność do zabijania komórek docelowych w mechanizmie cytotoksyczności komórkowej zależnej od przeciwciał monoklonalnych stosowanych powszechnie w terapii nowotworów: przeciwciał anty-CD20 (rytuksymabu,ofatumumabu, obinutuzumabu), anty-HER2 (trastuzumabu), anty-EGFR (cetuksymabu) jak również stosowanego w badaniach klinicznych anty-CD38 (daratuumabu). W modelach badania ADCC, komórkami docelowymi będą komórki różnych ludzkich linii komórkowych, wykazujące ekspresję antygenów rozpoznawanych przez odpowiednie przeciwciała monoklonalne: chłoniaki z ekspresją antygenu CD20 (Raji, Daudi, DoHH2, Ly-4), linie raków sutka wykazujące ekspresję HER2/Neu (SKBR3, T47D, ZR75-30) oraz rak jajnika (SK-OV-3), wykazujące ekspresję EGFR: raki płuca (SW-900), rak jelita (HCT116, LoVo), rak prostaty (Du-145). Ponadto zostanie opracowana i zoptymalizowana metoda badania degranulacji komórek NK oraz wydzielania cytokin przy użyciu cytometrii przepływowej. Następnie, z wykorzystaniem ustalonych metod, zostaną przeprowadzone badania o charakterze przesiewowym, mające na celu zidentyfikowanie inhibitorów szlaku przekazywania sygnałów w komórce, które mogą wpływać na przeciwnowotworowe działanie komórek NK. Zahamowanie wybranych szlaków przekazywania sygnałów w komórkach NK zostanie potwierdzone metodą Western blotting. W ramach projektu planowane jest również wprowadzenie za pomocą transdukcji wirusowej do linii komórkowej wywodzącej się z komórek NK sekwencji kodującej receptor FcγRIIIa (CD16), który jest kluczowym receptorem biorącym udział w procesie ADCC. Wszystkie dostępne komercyjnie linie wywodzące się z komórek NK nie mają na powierzchni receptora FcγRIIIa. Stworzona przez nas linia posłuży jako model do badania ADCC.
Przeciwciała monoklonalne stosowane są powszechnie w leczeniu nowotworów. W onkologii zarejestrowanych jest obecnie 15 przeciwciał monoklonalnych. Ponadto wciąż są testowane nowe przeciwciała monoklonalne modyfikowane w taki sposób, aby jak najbardziej zwiększyć ich skuteczność działania przeciwnowotworowego. W świetle trwających badań klinicznych, łączących przeciwciała monoklonalne z wieloma inhibitorami kinaz niezwykle istotne jest zbadanie jak testowane związki chemiczne wpływają na mechanizmy działania stosowanych już w terapii przeciwciał monoklonalnych. Poznanie wzajemnych interakcji między testowanymi lekami pozwoli na wytypowanie tych kombinacji terapeutycznych, które powinny być przeciwwskazane, jak również takich, które powinny być stosowane w terapii łączonej. Przeprowadzone w ramach projektu badania przyczynią się także do lepszego poznania biologii komórek NK oraz bardziej szczegółowego ustalenia, jaką rolę poszczególne szlaki przekazywania sygnałów pełnią w aktywacji komórek NK.